Đối với trẻ từ 1 đến 3 tuổi là giai đoạn phát triển toàn diện của cơ thể và trí tuệ. Nếu trẻ trong giai đoạn này được chăm sóc và nuôi dưỡng một cách đầy đủ thì cơ thể sẽ phát triển tốt và ít đau ốm bệnh tật. Do bộ máy tiêu hóa, hệ thống tiêu hóa, hấp thu của trẻ chưa được hoàn chỉnh vì vậy nếu thiếu sót trong nuôi dưỡng và chăm sóc sẽ có thể dẫn đến trẻ bị suy dinh dưỡng.
Vì thế, nên tận dụng tốt nguồn sữa mẹ để hỗ trợ thêm cho bé sức đề kháng và dinh dưỡng, các mẹ nên cho trẻ bú từ 18 tháng đến 24 tháng. Vậy bạn có biết khẩu phần ăn hợp lý cho trẻ từ 1 đến 3 tuổi là như thế nào chưa? Nếu chưa thì hãy cùng jshopusa theo dõi bài viết dưới đây nhé!
Thực đơn cho bé từ 1-3 tuổi, cần tập trung vào những chất dinh dưỡng nào?
Giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi, bé có sự phát triển nhanh chóng về cả thể chất và trí tuệ. Nếu mẹ chăm sóc tốt cho trẻ, bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ sẽ ít ốm vặt hơn, giảm nguy cơ bệnh tật.
Tuy nhiên, ở thời điểm này, bộ máy tiêu hóa của bé chưa được hoàn chỉnh, vì thế chức nǎng tiêu hóa, hấp thu của bé cũng chưa được toàn diện và nhiều mặt hạn chế. Nếu người mẹ mắc phải nhiều thiếu sót, sai lầm trong quá trình nuôi dưỡng con thì đứa trẻ có nguy cơ bị suy dinh dưỡng rất cao. Theo các chuyên gia về dinh dưỡng, mẹ nên cho trẻ bú sữa mẹ từ 18 – 24 tháng. Đồng thời cần đảm bảo cung cấp đủ nǎng lượng, chất đạm, chất béo, vitamin và muối khoáng trong khẩu phần ǎn của bé.
Nǎng lượng
Trẻ cần năng lượng để phục vụ cho các hoạt động thể chất mỗi ngày. Hơn nữa, trẻ nhỏ thường xuyên vận động, đùa nghịch rất nhiều nên sẽ tiêu hao nhiều năng lượng hơn. Thông thường nhu cầu nǎng lượng ở trẻ trong giai đoạn này là 100 – 110 calo/kg cân nặng. Điều này có nghĩa là với những trẻ nặng từ 9 đến 13 kg thì nǎng lượng mẹ cần cung cấp cho con là là 900 – 1.300 calo.
Mẹ có thể bổ sung nǎng lượng cho trẻ qua một số món ăn như bột, cháo, chất đạm, chất béo, sữa,…
Chất đạm
Chất đạm không thể thiếu với tất cả chúng ta và càng cần thiết đối với sự phát triển cơ thể bé. Mẹ lưu ý, nên ưu tiên lựa chọn các loại đạm từ nguồn thực phẩm động vật. Lý do là vì, loại đạm từ động vật có giá trị cao, đủ axit amin, chứa nhiều các yếu tố vi lượng có thể kể đến như sắt, kẽm, vitamin: thịt, cá, tôm, sữa, trứng,…
Mẹ có thể phối với chất đạm từ động vật với chất đạm từ các loại thực vật, chẳng hạn như đậu đỗ, vừng, lạc,… để giúp con hấp thu và sử dụng chất đạm cân đối hơn. Khi không được cung cấp đủ chất đạm, bé sẽ gặp phải tình trạng suy dinh dưỡng, bé chậm phát triển thể chất, kém thông minh. Tuy nhiên, không vì thế mà mẹ lạm dụng chất đạm vì nếu bổ sung quá nhiều chất đạm trong bữa ăn hàng ngày thì gan, thận của bé sẽ phải chịu áp lực lớn, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
Chất béo
Chất béo là một dạng lipid, rất cần thiết cho cơ thể. Chất béo có thể tìm thấy ở cả thực vật và động vật. Cụ thể như sau:
Chất béo động vật: Có thể kể đến như mỡ động vật (lợn, cá,…), dầu cá, hay một số loại chế phẩm từ sữa như bơ, phomai.
Chất béo thực vật: Chất béo có thể được tìm thấy trong các loại đậu như đậu nành, đậu phộng, hay các loại hạt (hạt mè, hạt hướng dương, hạt óc chó, hạt hạnh nhân,…) và cũng có thể có trong các loại quả như quả dừa, bơ, ca cao,…
Vai trò của chất béo là cung cấp; và dự trữ năng lượng tham gia vào cấu trúc và hoạt động của tế bào; điều hòa hoạt động của cơ thể, hấp thu và vận chuyển các loại vitamin tan trong dầu, mỡ.
Đối với trẻ từ 1 – 3 tuổi: Chất béo chiếm 40% trong tổng nhu cầu năng lượng của cơ thể. Đây là thời điểm mà trẻ cần được cung cấp đủ nhu cầu chất béo. Để tránh nguy cơ bị suy dinh dưỡng. Nguyên nhân là vì ở giai đoạn này trẻ có thể cắt giảm sữa mẹ. Nhưng chưa thể ăn được một lượng thức ăn như trẻ lớn hơn; và nhu cầu chất béo lại tăng lên.
Các chất khoáng
Vai trò của chất khoáng là tạo xương, tạo rǎng, tạo máu; cũng như góp phần để cơ thể hoạt động chức nǎng sinh lý tốt. Trong đó, canxi và photpho là hai chất mẹ cần chú ý bổ sung cho trẻ khoảng 500 – 600mg/ngày. Một số thực phẩm nhiều Canxi bao gồm sữa, tôm, cua, ốc,… Một số thực phẩm nhiều Photpho bao gồm các loại lương thực, ngũ cốc.
Tuy nhiên, các bậc phụ huynh cũng cần lưu ý. Vitamin D chính là loại vitamin có vai trò hỗ trợ quá trình chuyển hóa canxi; và photpho trong cơ thể. Chính vì thế, ngoài bổ sung photpho và canxi. Mẹ cần bổ sung vitamin D cho trẻ bằng lòng đỏ trứng, thịt, gan; và cho trẻ ra ngoài tắm nắng sáng (trước 8 giờ) mỗi ngày khoảng 15 – 20 phút.
Chất sắt: Đây là chất rất quan trọng trong quá trình tạo máu. Trong giai đoạn từ 1 đến 3 tuổi, trẻ cần 7 – 8 mg sắt/ngày. Sắt có nhiều trong các loại thịt đỏ, tim, gan; các loại đậu và các loại rau có màu xanh đậm. Để cơ thể trẻ hấp thụ sắt tốt hơn, mẹ cần cho con bổ sung thêm vitamin C.
Kẽm có nhiều trong các loại hải sản, sò huyết, trai, hến, thịt,… Đây là một vi chất dinh dưỡng tác động nhiều đến quá trình tăng trưởng và tiêu hóa. Nếu thiếu kẽm trẻ dễ bị còi cọc; mắc phải những vấn đề về đường hô hấp, rối loạn giấc ngủ,…
Vitamin
Vitamin rất quan trọng đối với trẻ từ 1 đến 3 tuổi. Vitamin A, D, C, vô cùng cần thiết cho sự phát triển xương, răng; sự tạo máu, đồng thời tǎng sức đề kháng cho cơ thể. Mẹ nên cho trẻ ăn nhiều rau củ quả để tăng cường bổ sung vitamin cho cơ thể.
Những điểm cần lưu ý trong nuôi dưỡng trẻ từ 1 đến 3 tuổi
- Thức ǎn cần chế biến từ mềm đến cứng, từ ít đến nhiều để trẻ quen dần. Khi trẻ đã mọc rǎng hàm, cần tạo điều kiện cho trẻ luyện rǎng, luyện cơ nhai, do vậy không cần thiết phải cho mọi thức ǎn vào máy xay sinh tố nghiền nát mà nên thái, bǎm từ rất nhỏ đến nhỏ vừa; nấu từ rất mềm đến mềm vừa đến cứng để tạo cảm giác ngon miệng và giúp rǎng lợi, cơ nhai, cơ tiêu hóa phát triển.
- Sau khi cai sữa cần có chế độ ǎn riêng cho trẻ, không bắt trẻ ǎn chung quá sớm với người lớn sẽ ảnh hường tới tiêu hóa của trẻ, đặc biệt là lượng muối trong thức ăn.
- Thường xuyên thay đổi cách chế biến để tạo cảm giác ngon miệng.
- Hạn chế cho trẻ ǎn đồ ngọt (đường, bánh kẹo). Đường ngọt làm cho trẻ có cảm giác no giả tạo nên không muốn ǎn các thức ǎn khác. Mặt khác nó còn ứ lại trong miệng rồi chuyển thành axit dễ làm hỏng rǎng. Chỉ nên cho trẻ ǎn bánh, kẹo sau bữa ǎn.
- Cần cho trẻ uống đủ nước: 100ml/kg/ngày; nước giúp trẻ tiêu hóa và hấp thu tốt các loại dinh dưỡng; nước còn có vai trò vận chuyển giúp thải trừ các sản phẩm cặn bã, độc hại của quá trình chuyển hóa ra khỏi cơ thể.
Kết luận
Đối với thực đơn dinh dưỡng cho bé từ 1-3 tuổi, bên cạnh yếu tố dinh dưỡng; mẹ cần chú ý đa dạng các món ăn để tạo được sự hứng thaú cho bé. Tăng cường rau xanh và trái cây để tạo được thói quen ăn uống lành mạnh cho bé. Đặc biệt, để đảm bảo sức khỏe của bé; mẹ đừng quên lựa chọn thực phẩm có nguồn gốc rõ ràng. Đặc biệt là trước tình trạng thực phẩm lên ngôi như hiện nay.